top of page

Yma Ac Acw / Heir Und Da / Here And There

Gan mlynedd yn ôl roedden nhw’n elynion ond bellach mae cysylltiadau cryf rhwng Cymru a’r Almaen, fel mae arddangosfa newydd yn amlygu.
 
Mae Heather Eastes o The Welsh Group – un o’r sefydliadau sy’n cymryd rhan – yn datgelu mwy am y prosiect.

Roedd hi’n 1973 pan, fel myfyriwr Prifysgol Aberystwyth, cyrhaeddais Academi Gelf Düsseldorf am semester.

 

Eisteddai dyn mewn het ar risiau mynedfa’r academi, yn tynnu ar y ddaear – môr o fyfyrwyr a rhai o’r bobl leol sy’n cysgu ar y stryd o’i amgylch.

 

Hwn oedd yr Athro Joseph Beuys, tad perfformio a chelfyddyd gysyniadol yn Ewrop ac sydd bellach ag ystafell yn y Tate Modern yn Llundain sy'n ymroddedig i'w waith.

 

Roedd wedi derbyn 400 o fyfyrwyr ar gyfer semester haf 1973 – nid yr 1% dynodedig – ac roedd newydd gael ei ddiswyddo. Gan ddatgan na fyddai’n gwadu unrhyw gyfleoedd Pestalozzi mewn bywyd heb ei ddarganfod, arhosodd ymlaen yn answyddogol am y 10 mlynedd nesaf, gan frwydro yn erbyn ei achos, dal i ddysgu, cael ei gamddeall gan yr awdurdodau a chael ei addoli gan ei fyfyrwyr. Derbyniodd broffeswr yn Hamburg ac enillodd ei achos.

 

Credai Beuys yng ngrym creadigol celfyddyd i wella bywydau.

 

Ymhlith y myfyrwyr ar y pryd roedd llawer o aelodau o Gymdeithas Artistiaid Gweledol presennol Düsseldorf, y BBK.

 

Mae un ohonynt, Irmgard Kramer, ynghyd â minnau wedi cychwyn y Prosiect Cyfnewid Rhyngwladol, o’r enw Yma Ac Acw / Hier Und Da / Here And There, gyda chyfres o arddangosfeydd yng Nghymru eleni, wedi’u rhannu rhwng BBK ac aelodau’r Grŵp Cymreig.

 

Mae BBK hefyd yn dangos gwaith gan yr artistiaid gwadd, Diana Rattray, Dagmar Triet, Edith Oellers, yr Athro Jörg Eberhard, Ruth Bussmann a Stephen Reader, a bydd dwy sioe i aelodau’r Grŵp Cymreig yn yr Almaen yn 2015.

 

Y gobaith yw y bydd yn codi ymwybyddiaeth o’r gelfyddyd o safon fyd-eang sy’n cael ei chynhyrchu yng Nghymru – nas gwelir yn ddigon aml y tu hwnt i ffiniau Cymru na thramor, gyda thoriadau ariannol presennol yn dinistrio cyfleoedd i artistiaid gartref.

 

Mae pen-blwydd y Rhyfel Byd Cyntaf yn gyfle gwych i wneud rhywbeth am hyn.

 

Bydd artistiaid y Grŵp Cymreig yn dangos eu gwaith yn Düsseldorf yn Oriel BBK KunstForum yn 2015, ac yn Hilden gerllaw.

 

Mae'r BBK wedi sôn am ei ddymuniad i ddyfnhau cyfeillgarwch rhyngwladol a chyfnewid syniadau rhwng artistiaid Cymreig ac Almaeneg.

 

Bydd y prosiect yn gyfle i gofio cyfraniad mawr artistiaid o’r Almaen ac ymfudwyr o ormes y Natsïaid yn y 30au a’r 40au – artistiaid fel Fred Konekamp a Heinz Koppel a gymerodd loches yng Nghymru, ac a drwythodd gelf Gymreig â’u syniadau, ac yn hefyd yn aelodau cynnar o'r Grŵp Cymreig.

Yma Ac Acw/Hier Und Da/Here And There oedd y teitl tairieithog a awgrymwyd gan yr artist sain Almaeneg Katja Kölle.

 

Mae cefnogaeth gan Gyngor Celfyddydau Cymru, Llywodraeth Cynulliad Cymru a'r Loteri Genedlaethol wedi helpu i wneud i'r cyfan ddigwydd.

 

Yr haf hwn, daw artistiaid Y Grŵp Cymreig a’r Düsseldorf BBK at ei gilydd i gyflwyno tair sioe gyda chatalog tairieithog sgleiniog wedi’i ddylunio gan Sue Hiley Harris.

 

Lansiwyd y prosiect gan David Alston o Gyngor Celfyddydau Cymru, ym Mharc Treftadaeth Cwm Rhondda ac mae portread Agii Gosse o Beuys i’w weld yma, ynghyd â Tegell Tirwedd cerameg las Mike Organ o dde Cymru, tirwedd haniaethol Irmgard Kramer Catania1, Sleepwalker Angelika Stienecke , wedi'i baentio mewn tar a phaent, a ffigurau Venus pitw bach Sue Roberts o Gymru, wedi'u cyfosod â'r plastr negyddol-positif gwrthrychau Gabi Fekete o Duisburg.

 

Mae hi wedi gwneud cerfluniau anferth yn yr awyr agored yn ardal Rhein Isaf yn galaru am erchyllterau dyngarol rhyfel, a ddylanwadwyd yn gryf gan Beuys.

 

Cynhelir y sioe syfrdanol yng Mid Wales Arts Centre, Caersws drwy gydol y mis hwn.

 

Dewch i weld arddangosfa o fwy na 100 o weithiau gan 64 o ymarferwyr Cymreig ac Almaeneg gyda cherflunwaith anferth gan Dilys Jackson (Caerdydd) a Wendy Earle o Landysul.

 

Mae'r gwaith yn amrywio o gerflunwaith cain wedi'i wehyddu gan Sue Hiley Harris a graffeg a phaentio bach (Martina Justus, Heather Eastes, Vera Herzogenrath, Lorna Edmiston, Jacqueline Alkema, Agelika Stienecke,  Helga Weidenmüller) i ddelweddau ffigurol pwerus gan Gusseled Koeler (Cymru) a Gusseled Koeler (Cymru) gan Jutta Gerhold, Veronica Gibson a RobertMacdonald – camp fawr o grogi gan y cyfarwyddwr Cathy Knapp.

 

Bydd detholiad o’r holl waith hwn yn teithio i'r Gas Gallery, Aberystwyth – y trydydd lleoliad a’r olaf yng Nghymru – fis nesaf.

Edrychodd chwaer Mariele Koschmieder yn graff ar y pinnau enamel bach a roddwyd allan yn Mid Wales Arts Centre. Roeddent yn darlunio baneri Cymreig ac Almaenig croes.

 

“Dychmygwch 100 mlynedd yn ôl heddiw,” meddai. “Ni allai hyn fod wedi digwydd.”

 

Golygwyd gan Karen Price.

 

Cyhoeddwyd yn wreiddiol yn The Western Mail, 4ydd Mehefin 2014.

 

 

Dyddiadau arddangos:

Parc Treftadaeth Cwm Rhondda level 1 Gallery 

15.05.14 - 22.06.14

 

Mid Wales Arts Centre

01.06.14 - 29.07.14 

 

Gas Gallery, Aberystwyth

03.07.14 - 29.07.14

 

QQTec eV, Hilden,Düsseldorf

21.06.15 - 05.07.15

 

BBK Kunstforum, Düsseldorf

18.06.15 - 12.07.15

 

 

Catalog ar gael YMA.

 

Cliciwch YMA ar gyfer cyfieithiad lleferydd agoriadol lansiad Almaeneg

 

Cliciwch YMA am ffotograffau o'r Almaen

 

Cliciwch YMA ar gyfer BBK Kunstforum, Düsseldorf gosodiad yr arddangosfa

Isod:Ffotograffau o arddangosfeydd The Welsh Group a BBK Dusseldorf yn yr Almaen 2015.
Ffotograffiaeth gan Lidia B. Gordon.

bottom of page